Wypadek w gospodarstwie to nie tylko uraz. Sprawdź, jak KRUS chroni Twoje zdrowie i prawa

Wypadki w gospodarstwach rolnych często prowadzą do poważnych urazów narządu ruchu, długotrwałej niezdolności do pracy, a czasem także trwałego uszczerbku na zdrowiu. Dlatego system ubezpieczenia społecznego rolników, realizowany przez KRUS, łączy funkcję odszkodowawczą z działaniami prewencyjnymi, których celem jest ochrona zdrowia i ograniczanie skutków wypadków.

Jak i gdzie zgłosić wypadek do KRUS?

Wypadek przy pracy rolniczej należy zgłosić do właściwej jednostki organizacyjnej KRUS – oddziału regionalnego lub placówki terenowej, w której poszkodowany jest ubezpieczony. Zgłoszenia można dokonać:

• osobiście w siedzibie KRUS,
• telefonicznie,
• listownie,
• drogą elektroniczną (e-KRUS lub e-mail).

Co istotne, zgłoszenia nie musi dokonywać wyłącznie poszkodowany – może to zrobić także domownik lub świadek zdarzenia.

Terminy zgłoszenia wypadku – o czym trzeba pamiętać?

Zgodnie z art. 45 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, wypadek należy zgłosić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zdarzenia. Niedochowanie tego terminu może mieć wpływ na ocenę okoliczności wypadku oraz prawo do jednorazowego odszkodowania.

Wypadku nie należy zgłaszać po zakończeniu leczenia – zgłoszenie powinno nastąpić jak najszybciej, a dokumentacja medyczna będzie uzupełniana w toku postępowania powypadkowego.

Postępowanie powypadkowe krok po kroku

Procedura ubiegania się o jednorazowe odszkodowanie z KRUS obejmuje:

• zgłoszenie wypadku lub wniosku o odszkodowanie,
• weryfikację podlegania ubezpieczeniu w dniu zdarzenia,
• postępowanie dowodowe i sporządzenie protokołu powypadkowego,
• ocenę, czy zdarzenie spełnia definicję wypadku przy pracy rolniczej,
• wydanie decyzji o przyznaniu lub odmowie odszkodowania.

Podkreślić należy, że komplet dokumentacji medycznej nie jest wymagany na etapie zgłoszenia – jest ona gromadzona przez KRUS w trakcie postępowania.

Ile wynosi odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej?

Jednorazowe odszkodowanie ustalane jest proporcjonalnie do stopnia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, ocenianego przez komisję lekarską KRUS.

Od 1 stycznia 2025 r. wysokość odszkodowania wynosi:

1 431 zł za każdy procent uszczerbku na zdrowiu, zarówno w przypadku wypadku przy pracy rolniczej, jak i rolniczej choroby zawodowej.

Choroby zawodowe rolników a odszkodowanie

Jeżeli Państwowy Inspektor Sanitarny wydał decyzję o stwierdzeniu rolniczej choroby zawodowej, ubezpieczony może ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie z KRUS. W tym celu należy złożyć wniosek (druk KRUS SR-23) w oddziale lub placówce terenowej Kasy.

Odwołanie od decyzji KRUS – Twoje prawa

W przypadku braku zgody z decyzją Prezesa KRUS przysługuje odwołanie do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, składane za pośrednictwem Oddziału Regionalnego KRUS. Szczegółowe informacje dotyczące trybu i terminów odwoławczych znajdują się w pouczeniu dołączonym do decyzji.

Wypadki dzieci i młodzieży w gospodarstwie

Dzieci rolników do 16. roku życia objęte są ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków, działającym całodobowo, przez 7 dni w tygodniu. Zdarzenia zgłasza się bezpośrednio do ubezpieczyciela AGRO Ubezpieczenia.

Dzieci, które ukończyły 16 lat i są objęte ubezpieczeniem wypadkowym jako domownicy rolnika, mogą ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie z KRUS na zasadach ogólnych.

Wypadek na emeryturze – czy przysługuje odszkodowanie?

Emeryt rolniczy może ubiegać się o odszkodowanie z tytułu wypadku w gospodarstwie pod warunkiem objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem wypadkowym w KRUS. Brak takiego ubezpieczenia wyklucza możliwość uzyskania świadczenia.

Prewencja – najważniejszy element ochrony zdrowia rolników

System KRUS nie ogranicza się wyłącznie do wypłaty świadczeń. Jego istotnym filarem są działania prewencyjne, których celem jest zmniejszenie liczby wypadków, ochrona zdrowia oraz zapobieganie trwałej niezdolności do pracy. Wczesne zgłoszenie wypadku, prawidłowa dokumentacja i korzystanie z rehabilitacji leczniczej zwiększają szanse na pełny powrót do sprawności i bezpieczeństwo dalszej pracy w gospodarstwie.